پروژکتور سه بعدی چیست ؟ و چه مزایایی دارد ؟

ویدئو پروژکتور سه بعدی (3D) و کاربرد های آن :

امروزه فیلم سازان و تولیدکنندگان محتوای دیجیتالی به ساخت فیلم های سه بعدی گرایش زیادی پیدا کرده اند. از طرفی این سوال برای مصرف کنندگان ایجاد شده است که آیا آن ها قادرند این محتوای سه بعدی را به طور تمام و کمال مشاهده کنند؟ برای علاقه مندان به سینمای خانگی نیز این سوال هنگام تصمیم گیری برای خرید ویدیو پروژکتور پیش می آید.
برای روشن شدن بیشتر این موضوع ، این مقاله به سوالات زیر پاسخ می دهد :

⦁ آیا می توانم فیلم های سه بعدی را روی ویدیو پروژکتور تماشا کنم؟
⦁ چه نوع ویدیو پروژکتورهایی می توانند فیلم های سه بعدی را پخش کنند؟ 3D ready چیست؟ Full HD 3D چیست؟
⦁ چگونه می توانم فیلم سه بعدی خود را به راحتی تماشا کنم؟
⦁ چگونه مناسب ترین عینک سه بعدی مطابق با ویدیو پروژکتورم را انتخاب کنم؟
آیا می توانم فیلم های سه بعدی را روی ویدیو پروژکتور تماشا کنم؟
پاسخ ساده به این سوال بله است. مانند نمایشگرهای صفحه تخت، ویدیو پروژکتورهای زیادی در بازار وجود دارند که از حالت سه بعدی پشتیبانی می کنند. سپس این سوال مطرح می شود که چگونه می توان تشخیص داد که کدام ویدیو پروژکتورها از حالت سه بعدی پشتیبانی می کنند. چه نوع ویدیو پروژکتورهایی قادرند فیلم های سه بعدی را پخش کنند؟

3D Ready چیست؟

ساده ترین راه برای تشخیص اینکه آیا ویدیو پروژکتور از حالت سه بعدی پشتیبانی می کند این است که برچسب “3D Ready ” داشته باشد. 3D Ready به این معنی است که ویدیو پروژکتور حداقل از یکی از فرمت های سه بعدی موجود پشتیبانی می کند . بنابراین اگر ویدیو پروژکتور دارای 3D Ready باشد ، از حالت سه بعدی پشتیبانی می کند.

Full HD 3D چیست؟

معمولاً ممکن است بر چسب هایی مانند “Full HD 3D” یا “Full 3D” بر روی بعضی برند های ویدیو پروژکتور دیده شوند. در واقع این عبارات فقط اصطلاحات بازاریابی هستند. “Full HD 3D” فقط به معنای ویدیو پروژکتوری است که از رزولوشون Full HD پشتیبانی می کند و قابلیت 3D Ready را دارد. به طور مشابه ،عبارت “Full 3D” هم به همین صورت می باشد.

چگونه می توانم محتوای سه بعدی خود را به راحت ترین شکل مشاهده کنم؟

هنگامی که تشخیص دادید کدام ویدیو پروژکتورهای موجود در بازار از حالت سه بعدی پشتیبانی می کنند ، مورد بعدی این است که چگونه هنگام تماشای یک فیلم سه بعدی مطمئن شوید که بهترین کیفیت را از نظر راحتی و تصویر دریافت می کنید. اما قبل از اینکه به کیفیت بپردازیم ، باید اصول اولیه سه بعدی (3D) را معرفی کنیم. انسانها و بطور کلی حیوانات قادر به درک عمق هستند زیرا چشم چپ و راست ما هر کدام نمای متفاوتی از یک جسم را می بینند. سپس مغز ما این نما ها را سنتز کرده و حس عمق و فاصله را ایجاد می کند. این پدیده با عنوان دید استریوسکوپی معروف شده است. این مفهوم پایه ای ویدئو سه بعدی است ، زیرا همه انواع ویدئوهای سه بعدی متکی بر ارائه نماهای کمی متفاوت از یک صحنه به چشم چپ و راست است.ویدئوی سه بعدی بهینه که به راحتی قابل مشاهده باشد و از ویژگی های بصری با کیفیت بالا برخوردار باشد ، به عوامل مختلفی از جمله فرمت ویدئوی سه بعدی ، عینک استفاده شده و کیفیت کلی ویدیو پروژکتور بستگی دارد.

فرمت سیگنال سه بعدی

برای تجربه دید استریوسکوپی ، که در آن هر چشم تصویر متفاوتی را می بیند ، ویدیو پروژکتورهای سه بعدی بر راه حلی به نام فریم متوالی سه بعدی تکیه می کنند که به موجب آن ویدیو به صورت متناوب ، یک فریم برای مشاهده توسط چشم چپ و یک فریم برای مشاهده با چشم راست تولید می شود و این تناوب تا آخر فیلم ادامه پیدا می کند. سپس هر فریم از طریق عینک های سه بعدی که بیننده بر چشم دارد به چشم مربوطه هدایت می شود ، به طور ساده تر این عینک ها به طوری ساخته شده اند که شیشه هر طرف آن فقط قادر به دریافت فریم مربوط به خود است. بعداً در این مقاله به آن بیشتر خواهیم پرداخت. ذکر این نکته مهم است که این فرمت سیگنال سه بعدی است که کیفیت پخش هر فریم از ویدئو را توسط ویدیو پروژکتور تعیین می کند. در نتیجه ، نوع فرمت مورد استفاده برای فیلم برکیفیت تصویر سه بعدی تأثیر می گذارد. امروزه فرمت های ویدئوی سه بعدی که از جمله آنها می توان به Side-by-Side، Top-and-Bottom و Frame Packing اشاره کرد ، توسط اکثریت قریب به اتفاق ویدیو پروژکتورهای 3D readyموجود در بازار پشتیبانی می شوند

فرمت Side-by-Side

در فرمت Side-by-Side هر فریمی که به ویدیو پروژکتور منتقل می شود به صورت عمودی به نصف تقسیم شده به طوریکه در نیمه چپ فریم ، تصویر مربوط به چشم چپ و در نیمه راست فریم ، تصویر مربوط به چشم راست قرار می گیرد. هنگامی که ویدیو پروژکتور سه بعدی ، فریم ویدیو را دریافت می کند ، هر قسمت را را به فریم های جداگانه ای برای هر چشم تبدیل کرده و آنها را از طریق فرایند ارسال فریم متوالی به نمایش می گذارد.

فرمت Top-and-Bottom (Over-and-Under)

این فرمت شبیه فرمت ساید بای ساید (Side-by-Side) است زیرا هر فریم منتقل شده به نصف تقسیم می شود و هر قسمت توسط ویدیو پروژکتور به صورت فریم متوالی سه بعدی پردازش می شود. تفاوت این روش با روش قبلی در نحوه نصف شدن فریم تصویر می باشد. در این حالت به صورت افقی یک فریم نصف می شود. نیمه بالای فریم برای مشاهده توسط جشم چپ و نیمه پایین فریم برای مشاهده توسط چشم راست می باشد.

فرمت Frame Packing

همانطور که در بالا توضیح داده شد ، فرمت های ویدئویی سه بعدی به صورت ساید بای ساید (Side-by-Side) و بالا و پایین (Top-and-Bottom) بر اساس تقسیم فریم منتقل شده به نصف می باشند. این بدان معناست که وضوح هر تصویر تنها کسری از وضوح تصویر اولیه است. برای مثال برای یک فریم با وضوح Full HD با استفاده از فرمت ساید بای ساید (Side-by-Side) ، هر تصویرش فقط عرض 960 پیکسل (نیمی از عرض 1920 FHD) را دارد . ویدیو پروژکتور سه بعدی این فریم ها را تغییر مقیاس داده تا اندازه اصلی تصویر را تولید کند.
همانطور که می توانید حدس بزنید کل فرآیند ، از تقسیم تا افزایش ، منجر به کاهش وضوح اصلی ویدیو می شود. برای حل این مشکل روش بسته بندی فریم (Frame Packing) معرفی شد. این روش فرایند تقسیم بندی مورد استفاده در روش های قبلی را کنار می گذارد و در عوض دو فریم را ترکیب می کند. یکی برای چشم چپ و دیگری برای چشم راست بدون اینکه وضوح و رزولوشن اصلی تصویر تغییر کند. بنابراین ، با این روش هیچگونه تخریب تصویر در کار نیست.از آنجا که در روش Frame Packing ، فریم های بسته بندی شده دارای وضوح کامل است ، پهنای باند مورد نیاز برای این روش بیشتر از دو روش قبلی می باشد. در نتیجه ، این روش بیشتر در فیلم های سه بعدی Blu-Ray استفاده می شود ، در حالی که فرمت های ساید بای ساید یا بالا و پایین معمولاً برای استریم یا محتوای دانلودی استفاده می شوند.

چگونه مناسب ترین عینک سه بعدی را برای جفت شدن با ویدیو پروژکتور خود انتخاب کنیم؟

یکی دیگر از عوامل مهم که در مشاهده فیلم های سه بعدی با کیفیت بالا تأثیر می گذارد ، انتخاب عینک سه بعدی است. زیرا که عینک های سه بعدی ، فریم های متناوب (چپ ، راست و غیره) را با چشم صحیح دریافت کنند. امروزه 2 نوع عینک سه بعدی در بازار وجود دارد : عینک سه بعدی غیرفعال و عینک سه بعدی فعال.

عینک سه بعدی غیر فعال (Passive 3D Glasses)

عینک های سه بعدی غیرفعال عینک هایی هستند که از لنزهای پلاریزه برای فیلتر کردن نور صفحه نمایش استفاده می کنند. در نتیجه تنها بخشی از تصویر توسط هر چشم دیده می شود. مزیت استفاده از عینک های سه بعدی غیرفعال نسبت به عینک های سه بعدی فعال ، ارزان تر بودن آن ها است. این عینک ها به دلیل اثر فیلترینگ ، کیفیت تصویر پایین تری نسبت به عینک های سه بعدی فعال دارند. علاوه بر این ، یکی دیگر از نکات قابل توجه در مورد عینک های سه بعدی غیر فعال یا پسیو این است که آنها با سیستم پخش متوالی فریم که توسط اکثر ویدیو پروژکتورهای موجود در بازار پشتیبانی می شود ، مطابقت ندارند. بنابراین جهت استفاده از عینک های سه بعدی غیرفعال ، نیاز به خرید یک ماژول پلاریزه اضافی برای تبدیل تصویر خروجی ویدیو پروژکتور به تصویری که این عینک های پسیو از آن پشتیبانی می کنند ، می باشد. هزینه های مربوط به خرید چنین ماژولی ، استفاده از عینک های سه بعدی غیرفعال را برای مصرف کننده عادی دشوار می سازد.

عینک سه بعدی فعال (Active 3D Glasses)

عینک های سه بعدی فعال ، از لنزهایی استفاده می کنند که قابلیت تشخیص فریم پخش شده توسط ویدیو پروژکتور سه بعدی را دارند و به سرعت بر این اساس شفاف یا مات می شوند. به عبارت دیگر ، وقتی فریمی که برای چشم چپ در نظر گرفته شده است ، پخش می شود ، لنز چپ بر روی عینک سه بعدی فعال شفاف می شود. در حالی که لنز چشم راست مات می شود. و به همین صورت در فریم بعدی که برای چشم راست پخش می شود ، لنز سمت راست عینک فعال و لنز سمت چپ آن غیر فعال می شود. در شیشه این عینک ها ، سنسور IR تعبیه شده است به طوریکه سیگنالی را از ویدیو پروژکتور یا یک ارسال کننده IR خارجی دریافت می کند و فریم مربوط به هر چشم را تشخیص می دهد و لنز مربوط به آن چشم را فعال یا غیر فعال می کند.

چگونه بهترین عینک سه بعدی فعال یا اکتیو را برای ویدیو پروژکتور خود انتخاب می کنید؟

هنگام خرید یک جفت عینک سه بعدی فعال ، عوامل مختلفی را باید در نظر گرفت ، مهمترین آن ها خرید عینک تولید شده توسط همان سازنده ویدیو پروژکتور شما است. زیرا اکثر این عینک ها با ویدیو پروژکتورهای هم مدل خود بهتر کار می کنند. در یک عینک کالیبره شده ، لنزها همزمان با ویدیو پروژکتور کار می کنند و در هر زمان به هر فریم واکنش مناسب می دهند.صرف نظر از اینکه آیا مدل عینک سه بعدی شما با مدل ویدیو پروژکتورتان یکسان است یا خیر ، هنوز عوامل زیادی وجود دارند که می توانید در انتخاب عینک سه بعدی به آن ها توجه کنید :